شرکت فولاد مبارکۀ اصفهان، بزرگترین واحد صنعتی خصوصی در ایران و بزرگترین مجتمع تولید فولاد در کشور ایران است، که در شرق شهر مبارکه و در جنوب شهر زرین‌شهر در استان اصفهان قرار دارد. فولاد مبارکه هم‌اکنون محرک بسیاری از صنایع بالادستی و پایین‌دستی است. فولاد مبارکه در ۱۱ دوره جایزۀ ملی تعالی سازمانی و ۶ دوره جایزۀ شرکت دانشی در کشور رتبۀ نخست را بدست آورده‌است و همچنین این شرکت در سال ۱۳۹۱ برای نخستین‌بار به عنوان تنها شرکت ایرانی با کسب امتیاز ۶۵۴ تندیس زرین جایزۀ ملی تعالی سازمانی را از آن خود کند. این رتبه برای دومین‌بار با امتیاز ۶۸۲ در سال ۱۳۹۳ تکرار شد و شرکت فولاد مبارکه به عنوان سازمان سرآمد سال برگزیده شد. حضور در میان ۲۵ شرکت برتر دانشی آسیا مانند سامسونگ، تویوتا و ... برای نخستین‌بار در خاورمیانه (در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷) از دیگر افتخارات دو سال اخیر این شرکت است.
گروه شرکت‌های فولاد مبارکۀ اصفهان در حال حاضر مواد اولیۀ بیش از ۳٬۰۰۰ کارخانه و کارگاه تولیدی کشور در صنایع لوله و پروفیل، نفت و گاز و پتروشیمی، خودرو، موتورهای الکتریکی، لوازم خانگی، فلزی سبک و سنگین، ساختمانی، غذایی، کشتی‌سازی و سازه‌های دریایی و ... را تأمین می‌نماید. شرکت هر ساله بخشی از محصولات خود را در راستای ارتقای کیفیت، برآورده نمودن نیازهای ارزی و حضور مستمر در بازارهای جهانی و توسعۀ آن صادر می‌کند و با توجه به اعتبار کسب شده در بازار جهانی هم‌اکنون پتانسیل و اعتبار لازم جهت صادرات به بیش از ۳۸ کشور دنیا را دارد.
این مجتمع در ۷۵ کیلومتری جنوب‌غربی شهر اصفهان، در زمینی به وسعت ۳۵ کیلومترمربع (۱۷ کیلومتر مربع سالن تولید) استقرار یافته‌است و دارای ظرفیت تولید سالانۀ ۱۰٫۳ میلیون تن (پایان سال ۹۷) در گروه فولاد مبارکه شامل انواع محصولات فولادی تخت، گرم و سرد نوردیده، قلع‌اندود، گالوانیزه و رنگی از ضخامت ۰٫۱۸ تا ۱۶ میلی‌متر می‌باشد.
تاریخچه
شرکت فولاد مبارکۀ اصفهان در ۲۳ دی ماه ۱۳۷۱ احداث شد و اکنون یکی از بزرگترین واحدهای صنعتی و بزرگترین مجتمع تولید فولاد در ایران است. این شرکت در زمینی به مساحت ۳۵ کیلومتر مربع در نزدیکی شهر مبارکه و در ۷۵ کیلومتری جنوب غربی شهر اصفهان واقع شده‌است.
عملیات اجرایی این مجتمع در سال ۱۳۶۰ آغاز گردید و در دوران جنگ ایران و عراق و در حالی که منطقه زیر حملات هوایی جنگنده‌های عراقی بود، بدست صنعتگران ایرانی ادامه یافت. فعالیت‌های ساختمانی و فنی اجرا شده در دوران ساخت این مجتمع در خاورمیانه در نوع خود کم‌نظیر بوده و نزدیک به ۱۸ میلیون و ۷۰۰ هزار متر مکعب خاک‌برداری و بالغ بر یک میلیون و ۸۴۵ هزار متر مکعب بتن‌ریزی، یک میلیون و ۸۰۰ هزار متر مربع قالب‌بندی و ۸۰ هزار تن آرماتور، حدود ۱۵۰ هزار تن اسکلت فلزی، یک میلیون متر مربع نصب پوشش و بالغ بر ۵۰۰ هزار تن تجهیزات و ماشین‌آلات در آن نصب گردیده‌است.
نخستین کورۀ قوس الکتریکی واحد فولادسازی این مجتمع در مهرماه سال۱۳۷۰ راه‌اندازی شد و در ۲۳ دی‌ماه سال ۱۳۷۱ خطوط تولید این کارخانۀ بزرگ توسط رئیس‌جمهور وقت افتتاح گردید؛ با ورود محصولات فولادی این شرکت به بازار و افزایش تدریجی تولید تا سقف ظرفیت اسمی ۴٫۲ میلیون تن بخش عمدهای از نیاز کشور به این کالای استراتژیک بر طرف گردید. این شرکت در سال‌های پس از رسیدن به ظرفیت اسمی با کسب تجربه و توانمندی اقتصادی برای پاسخگویی به نیاز روزافزون بازار داخلی و خارجی و استفاده بهینه از تجهیزات و ماشین‌آلات تولیدی موجود اقدام به برنامه‌ریزی برای افزایش تولید در قالب طرح‌های توسعه نمود و با استفاده از منابع مالی حاصل از فروش داخلی و ارزی شرکت و استفاده از اعتبارات مالی، ریالی و ارزی، نخستین مرحلۀ طرح‌های توسعۀ زیر سقف داخل شرکت را اجرا نمود و ظرفیت خود را به ۴٫۵ میلیون تن و سپس در سال ۱۳۹۵ به ۲٫۷ میلیون تن رسانید. در نیمۀ اول سال ۱۳۹۶ در کل گروه فولاد مبارکه ظرفیت به ۳٫۱۰میلیون تن ارتقاء یافت. تولید ۸٫۱۲ میلیون تن فولاد تا سال ۱۳۹۸ و ۲۵ میلیون تن در افق ۱۴۰۴ در کل گروه برنامه‌ریزی نموده‌است. شرکت فولاد مبارکه از شرکت‌های پیشرو ایرانی است که در زمینۀ تولید ورق‌های فولادی فعالیت می‌نماید. این شرکت با مأموریت «ایفای نقش محوری در توسعۀ صنعتی، اقتصادی و اجتماعی کشور و ارتقای سطح فناوری صنعت فولاد، به عنوان سازمانی جهان تراز» حدود پنجاه درصد از فولاد کشور را با ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم برای ۳۵۰٬۰۰۰ نفر تولید می‌نماید. به‌طوری‌که این شرکت دارای رکورد تولید ۵٫۷ میلیون تن انواع محصولات فولادی تخت گرم و سرد نوردیده، قلع‌اندود، گالوانیزه و رنگی از ضخامت ۰٫۱۸ تا ۱۶ میلی‌متر و تختال با احتساب تولید فولادسازی در مجتمع فولاد سبا و مجتمع فولاد هرمزگان می‌باشد.
گروه شرکت‌های فولاد مبارکۀ اصفهان در حال حاضر مواد اولیۀ بیش از ۳٬۰۰۰ کارخانه و کارگاه تولیدی کشور در صنایع لوله و پروفیل، نفت و گاز و پتروشیمی، خودرو، موتورهای الکتریکی، لوازم خانگی، فلزی سبک و سنگین، ساختمانی، غذایی، کشتی‌سازی و سازه‌های دریایی و ... را تأمین می‌نماید. شرکت هر ساله بخشی از محصولات خود را در راستای ارتقای کیفیت، برآورده نمودن نیازهای ارزی و حضور مستمر در بازارهای جهانی و توسعۀ آن صادر می‌کند و با توجه به اعتبار کسب شده در بازار جهانی هم‌اکنون پتانسیل و اعتبار لازم جهت صادرات به بیش از ۳۸ کشور دنیا را دارد.
تولیدات
تولیدات عام و مشهور
تولید محصولات گرم نوردیده و اسیدشویی شده
مصارف: لوله‌های انتقال سیالات، لوله و پروفیل ساختمانی، مخازن و ظروف تحت فشار اسکلت فلزی سنگین، وسایل و ماشین‌آلات صنعتی، ماشین‌آلات حمل و نقل سنگین و سبک، صنایع فلزی
تولید محصولات سرد نوردیده
مصارف: خودروسازی، لوازم بهداشتی خانگی، مخازن و کانتینرهای حمل مایعات صنایع الکتریکی
تولید محصولات پوشش دار
مصارف: صنایع بسته‌بندی (قوطی سازی)، صنایع فلزی سبک، لوازم بهداشتی و خانگی، صنایع الکتریکی، ساخت کانتینر
فروش و بازاریابی
شرکت فولاد مبارکه از پیشگامان تدوین و توسعۀ فروش به صورت اعتبار اسنادی ریالی با همکاری نظام بانکی کشور بوده‌است. با توجه به اینکه اغلب صنایع پایین دستی فولاد جزو صنایع کوچک و متوسط بوده و اساسی‌ترین نیاز آن‌ها تأمین منابع مالی جهت سرمایه در گردش می‌باشد، به این روی به سرعت استفاده از این روش نوین پرداخت در میان مشتریان شرکت فولاد مبارکه گسترش یافت. به‌طوری‌که در سال ۹۵ بیش از ۶۱ درصد فروش شرکت به این روش انجام گردید. شرکت فولاد مبارکه در راستای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و کمک به تولیدکنندگان داخلی با در نظر گرفتن شرایط مالی مشتریان اقدام به پذیرش اعتبار اسنادی با دوره‌های بلند مدت (تا حداکثر ۳ ماهه) با بهره‌های پایین‌تر از نرخ بهره‌های بانکی نمود تا مشتریان شرکت بتوانند پس از تولید و فروش محصولات خود اقدام به تسویه حساب نمایند و فرآیند تولید داخلی دچار چالش نشود. از طرف دیگر مشتریان در این روش با توجه به منافع خود امکان گشایش اعتبار اسنادی ریالی در بانک‌های مختلف را داشته و از این نظر محدودیتی ندارند.
به موازات موضوع توسعۀ فروش به روش اعتبار اسنادی ریالی در داخل، به منظور ارزآوری و فروش محصولات مازاد بر نیاز صنایع داخلی، شرکت فولاد مبارکه اقدام به توسعۀ بازارهای صادراتی خود در اروپا، کشورهای شرق آسیا و آفریقا نموده‌است. فعالیت‌های شرکت فولاد مبارکه باعث تقویت برند شرکت و کسب اعتبار ملی در میان شرکت‌های مصرف‌کنندۀ فولاد در سطح اروپا و آسیا گردیده‌است. اهمیت موضوع صادرات زمانی روشن می‌شود که برنامه‌های توسعۀ شرکت و چشم‌انداز تولید فولاد کشور نشان از فزونی عرضه بر تقاضای داخلی محصولات فولاد داشته و در این شرایط عدم توان شرکت‌های فولادی در صادرات محصولات تولیدی به معنای نابودی شرکت‌ها و باعث خروج ارز از کشور و کاهش درآمد ملی خواهد بود.
محیط زیست
شرکت فولاد مبارکه، در سال ۱۳۹۴ از فهرست صنایع آلاینده خارج شد. این شرکت همچنین با دریافت تندیس بنیاد جهانی انرژی، لوح تقدیر جامعۀ مدیریت سبز اروپا را دریافت کرد. در سال ۹۵، گواهینامۀ استاندارد مدیریت انرژی (50001 ISO) را دریافت کرد. پس از افزایش غبارهای آلایندۀ هوا، این شرکت ۲۰۰ میلیارد تومان برای تجهیز غبارگیرها سرمایه‌گذاری کرد و برای نگهداری و تعمیر تجهیزات فوق، ۲۰ میلیارد تومان هزینه می‌کند.
این شرکت در راستای سیاست‌های بهبود وضعیت محیط زیستی اطراف خود، مبلغ ۳۰۰ میلیارد تومان برای طرح جمع‌آوری و هدایت پساب‌های شهرهای مجاور و ارتقا تصفیه‌خانۀ پساب‌های آن شهرها، با هدف بهبود وضعیت زیست‌محیطی منطقه پرداخت می‌کند. این شرکت برای حفظ محیط زیست، ۱۰٪ حمل نقل محصولات خود را به صورت ریلی کرد.
فولاد مبارکه رکورد دار جهانی صرفه‌جویی در مصرف آب با کاهش ۶۸ درصدی و مصرف تنها ۵٫۱٪ آب حوزۀ آبریز زاینده‌رود توسط بازچرخانی و اجرای پروژه‌ها داراست. فولاد مبارکه، با احداث تصفیه‌خانۀ پساب صنعتی و بهداشتی فولاد سبا، استخر ذخیرۀ آب و دریاچۀ مصنوعی در فولاد سبا به تصفیۀ آب کمک کرد. فولاد، نصب و راه‌اندازی سیستم‌های به هنگام پایش آلاینده‌ها و وضعیت تصفیه‌خانۀ پساب (Online Monitoring) را در اولویت قرار داد و مشارکت در برنامه‌های کاهش گازهای گلخانه‌ای از طریق پروژه‌های CDM را آغاز نمود.
پیرو همین فعالیت‌های محیط زیستی، گواهینامۀ مشارکت در برنامۀ کاهش گاز گلخانه‌ای از طرف انجمن جهانی فولاد «world steel» به شرکت فولاد مبارکه از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ میلادی اهدا شد. این شرکت همچنین پس از زلزله کرمانشاه ۹۶، ۲۶۰ کانکس را برای مردم کرمانشاه ارسال نمود.
مراحل تولید
پودر سنگ آهن مورد نیاز از معادن گل گهر و چادرملو تأمین می‌شود و به‌وسیله راه‌آهن به واحد انباشت و برداشت شرکت فولاد مبارکه حمل می‌گردد.
پودر سنگ آهن انباشت شده در واحد گُندله‌سازی تبدیل به گُندله شده و در واحد احیاء مستقیم، به آهن اسفنجی تبدیل می‌گردد و سپس در کوره‌های قوس الکتریکی واحد فولادسازی ذوب می‌شود. فولاد مذاب برای تبدیل به تختال (اسلب) به ماشین‌های ریخته‌گری مداوم منتقل می‌گردد.
تختال خنک و پرداخت شده و پس از پیش گرم شدن در واحد نورد گرم، نورد شده و سپس به واحد تکمیل نورد گرم یا به واحد اسیدشویی می‌رود و سپس برای کاهش ضخامت به واحد نورد سرد، ارسال می‌گردد. همچنین بخشی از محصولات سرد نوردیده به واحدهای قلع‌اندود، گالوانیزه و رنگی ارسال می‌گردد.
محصولات
محصولات این شرکت شامل کلاف و ورق‌های گرم و سرد، کلاف‌های اسیدشویی، کلاف نوار باریک و تختال می‌باشد، که مطابق با استانداردهای بین‌المللی فولاد تولید می‌گردد.
محصولات فولاد مبارکه نیاز صنایع مختلف از جمله: صنعت خودروسازی، لوازم خانگی، لوله‌سازی، مخزن‌های تحت فشار، شرکت ترابری و باربری، تجهیزات فلزی سبک و سنگین و غیره را تأمین می‌کند.
محصولات این شرکت به بسیاری از کشورهای جهان در اروپا، آمریکای شمالی، خاور دور، آفریقا و کشورهای حوزه خلیج فارس صادر گردیده است.